Een liefdesroman in een ander jasje

''Het was precies wat ze nodig had: vissen redden. Ze zou nieuw zijn. En nuttig.'' (Blz. 12). Schrijfster Monique Champagne, de hoofdpersoon van Vissen redden, zou nieuwe kansen krijgen. Nieuwe kansen in het leven, de liefde in haar werk. Zo zou ze geen romans meer gaan schrijven, maar zou ze een betoog over de overbevissing voordragen op internationale viscongressen. Wat betreft haar leven, zou ze niet meer voor altijd die saaie Monique Champagne blijven, maar zou ze Stefanie, de hartsvriendin van Michaela zijn. In eerste instantie lijkt haar droomleven uit te komen, maar op een zeker moment valt dat leven toch in duigen. Vissen redden is een zeer spannend, geslaagd boek dat zeker aan te raden is en daarvoor heb ik de volgende argumenten.

Om te beginnen is het onderwerp van het boek, liefdesverdriet, dan wel vaak in andere boeken als onderwerp gebruikt, maar dat maakt dit boek niet saai. Door de draai die Annelies Verbeke aan dit onderwerp geeft, kan Vissen redden juist als een vernieuwend boek worden beschouwd. Verbeke beschrijft namelijk hoe Monique Champagne haar liefdesverdriet probeert de ontlopen. Monique Champagne probeert niet meer te denken aan haar relatie met Thomas. Bij het verdringen van haar liefdesverdriet beschrijft Verbeke hoe Monique een nieuwe obsessie ontwikkelt; namelijk vissen redden.

Het is duidelijk dat Verbeke zich op een academisch publiek richt met dit verhaal. Om goed te begrijpen wat de schrijfster soms probeert te vertellen, moeten er namelijk verschillende verbanden worden gemaakt. Zo gaat deze roman voor een groot deel over vissen, maar eigenlijk interesseert Monique Champagne zich daar helemaal niet in. Als haar namelijk wordt gevraagd waarom ze zich met vissen bezighoudt, kan ze geen duidelijk antwoord geven. Zij houdt zich alleen bezig met de overbevissing, omdat ze haar liefdesverdriet wil verdringen.

Doordat het taalgebruik van Verbeke beeldend en niet al te moeilijk is, kan de lezer zich het verhaal goed inbeelden. Dit maakt het boek iets makkelijker en leuker te lezen.

Gedurende het hele boek ervaart de lezer hoe groot het verdriet van Monique Champagne is. Ze komt erg gekwetst over. Hierdoor heeft de lezer medelijden met haar en kan hij of zij zich met Monique Champagne identificeren. Dit is dan ook zeker een sterke kant van de roman. Tijdens de viscongressen lijkt het goed te gaan met Monique, maar dat eindigt toch weer in een hoop verdriet. Monique’s verdriet grijpt de lezer echt aan.

Er zijn dan wel geen flashbacks en/of flashforwards in het boek, wat het lezen fijn maakt, maar er is wel en heel hoofdstuk waarin de relatie tussen Thomas en Monique wordt beschreven. Dit hoofdstuk is erg langdradig, want de schrijfster geeft een hoop overbodige informatie. Dit had veel korter gekund en het is dus ook echt een minpunt.

Op zich komt Vissen redden realistisch over. Het gaat namelijk over een vrouw die haar liefdesverdriet probeert te ontlopen en haar betoog voordraagt op verschillende viscongressen, maar ze wordt hier uiteindelijk toch niet gelukkig van. Het keerpunt komt als Monique zich voordoet als Stefanie, een vriendin van Michaela. Monique brengt veel tijd met Michaela door, dus het is een beetje ongeloofwaardig dat Michaela na al die tijd nog steeds niet doorheeft dat het Stefanie niet echt is.

Na alle voordelen en nadelen tegen elkaar te hebben afgewogen, kan geconcludeerd worden dat Vissen redden zeker een geslaagde roman is. Er zijn namelijk veel meer voordelen dan nadelen en bovendien zijn de nadelen van dit boek niet zo storend, dat het boek als mislukt moet worden beschouwd. Het hoge gehalte aan fantasie maakt het boek wel ongeloofwaardig, maar het maakt de roman ook juist leuk. Hierdoor wordt Vissen redden namelijk een beetje afwisselend. Met name door de schrijfstijl is het boek geslaagd. De schrijfstijl zorgt er namelijk niet alleen voor dat het boek leuk is om te lezen, maar het maakt de roman ook erg vernieuwend. Kortom, Vissen redden is dus zeker een geslaagd boek en een echte aanrader voor lezers die geïnteresseerd zijn in een roman over liefdesverdriet, maar dan net in een ander jasje.

De donkere kamer van Damokles

Het verwachte verhaal.... 

Dit boek gaat vermoedelijk over een jongen genaamd Damokles. Damokles is buitenlands en hij wordt niet geaccepteerd door de buitenwereld. Hij wordt gepest. Hij kan hier niet tegen en verzint gemene plannetjes die hij gaat uitvoeren tegen de mensen die hem pesten. Nadat hij een aantal van zijn gemene plannetjes heeft uitgevoerd, besluit hij nog meer gemene plannen te bedenken. Hij vindt het namelijk leuk om mensen te irriteren of kapot te maken, het maakt niet eens meer uit wie het is. Damokles verandert van een lief jongetje in een duisters, erg koelbloedig persoon. Van nu af aan zit hij alleen maar in zijn kamer plannen te verzinnen. Zijn kamer heeft hij donker geschilderd, want hij is duisters. Het gaat dus over zijn kamer, want hij zit vaak in zijn kamer en zijn kamer is zwart, en zwart is een donkere kleur. Dus daarom heet dit boek de donkere kamer van Damokles.

Over de schrijver

De schrijver van dit boek is Willem Frederik Hermans, geborgen in 1921 in een Amsterdams onderwijzersgezin. Volgens zijn vader kon hij niks en moest hij meer op zijn zus Corry lijken.
Daarom haatte hij haar. Maar het was een schok voor hem toen Corry en haar neef, bij de binnenval van de Duitsers in 1940, zelfmoord pleegden. Dit veranderde zijn blik op de wereld, vanaf nu was de wereld chaotisch voor hem. De gebeurtenissen in zijn jeugd hadden een grote impact op zijn leven, en bepaalden waarschijnlijk zijn keuze voor het worden van schrijver. Een aantal van de gebeurtenissen, beschrijft hij in zijn boeken. Zo wordt bijvoorbeeld de relatie van Corry en haar neef beschreven in 'De donkere kamer van Damokles'.
In 1950 trouwde hij met de Surinaamse Elly Meurs, met wie hij in 1955 een zoon (Ruprecht) kreeg.

Hij studeerde aan het Barleus Gymnasium in Amsterdam. Toen hij dit had afgerond, begon hij aan de studie sociale geografie. Deze studie koos hij, omdat zijn vader het hem zo aandrong. Maar hij stopte met deze opleiding, en begon in 1940 aan een andere studie: fysische geografie. In 1943 haalde hij voor deze studie zijn examen, maar omdat hij de loyaliteitsverklaring niet wilde ondertekenen, werd zijn studie gestaakt.

Tijdens de oorlog begon hij al te oefenen met het schrijven van teksten.
Na de oorlog werkte hij bij de literaire tijdschriften Proza en Criterium. In deze tijdschriften werden delen van zijn romans verwerkt. Van 1953-1973 werkte hij aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hier werd hij tegengewerkt door zijn vakgroep en kreeg niet het laboratorium waar hij om vroeg. Na zijn ontslag, besloot hij te verhuizen naar Parijs, waar hij werkte als schrijver. Hij schreef voornamelijk romans, korte verhalen, essays en filosofisch en wetenschappelijk werk.
In zijn boek 'Onder professoren' nam hij wraak op zijn oude tegenstanders en de mensen die hem hadden buitengesloten.

Hermans had vaak altijd kritiek op anderen en hij had altijd gelijk, maakt niet uit wat er was, hij had ALTIJD gelijk. Dit geeft hij ook weer in zijn boek 'Ik heb altijd gelijk'. Hierin kraakte hij zijn tegenstanders ook compleet af.

Naast zijn carrière als schrijver, was hij ook bekend als fotograaf en het maken van collages. Zo werkte hij in 1957 als assistent bij een fotograaf om  kennis op te doen. Wanneer hij reisde had hij altijd een fotocamera bij zich om foto's te maken. Misschien was zijn liefde voor fotograferen, ook wel de rede waarom fotografie (het ontwikkelen van foto's) in het boek 'De donkere kamer van Damokles' een grote rol kreeg.

Willem Frederik Hermans verzamelde oude schrijfmachines. Deze werden tentoongesteld in zijn oude huis in Parijs.

Een aantal jaren later verhuisde hij naar Zuid-Afrika. Zijn vrouw Elly liet hij achter. In de lente van 1995 overleed hij in het Utrechts Academisch Ziekenhuis.

In 2005 werd er veel aandacht aan Hermans besteed in de media. Velen vinden hem de grootste Nederlandse schrijver van de twintigste eeuw.

In 2000 begon Willem Otterspeer met het schrijven van een biografie over Hermans.

Foto's en toelichting

Links Osewoudt en rechts Dorbeck in een fragment van de film. Het enige verschil in uiterlijk tussen de twee, is het verschil in haarkleur en baardgroei.

Bij mijn toelichting maak ik gebruik van de bovenstaande foto's.
In het boek is er sprake van dubbelgangers. Dorbeck lijkt sprekend op Osewoudt, alleen heeft Dorbeck donkerder haar en baardgroei. En op de foto's hierboven zie je telkens dubbelgangers, alleen verschillen ze in een klein detail, net zoals Osewoudt en Dorbeck.
De foto van de oude camera heb ik gekozen omdat Osewoudt denkt een foto van hem en Dorbeck te hebben gemaakt. Maar dit is niet waar, want de foto staat er niet op, het is een illusie.

Het is een belangrijk thema. Osewoudt denkt namelijk dat Dorbeck werkelijkheid is. Dorbeck geeft hem opdrachten die hij uit moet voeren. Dat doet hij, waardoor hij in de problemen komt. Want iedereen die Dorbeck heeft gekend (volgens Osewoudt), is overleden. Alleen zijn vriendin leeft nog, maar die zit in het buitenland en het is voor de Nederlandse politie onmogelijk om haar te ondervragen. Dus Osewoudt heeft veel verhoringen, maar blijft bekennen dat Dorbeck werkelijkheid is. Niemand gelooft hem en denkt dat Osewoudt, Dorbeck zelf verzonnen heeft. Dat Dorbeck een illusie van Osewoudt is, doordat hij dingen kan die Osewoudt zelf niet kan.

Motto van Ludwig Wittgenstein

Het motto past goed bij het boek en bij het thema, omdat het erover gaat dat men vind dat iemand niet bestaat en dat diegene illusie is, terwijl een ander weer denkt dat het zijn dubbelganger is. En dat is ook zo in het boek, Osewoudt denkt namelijk dat Dorbeck werkelijk zijn dubbelganger is, maar alle anderen denken dat Dorbeck juist een illusie is.

Titelverklaring

De titel van het boek is 'De donkere kamer van Damokles'. 

Tijdens de oorlog, moeten in de nacht de lichten uit zijn. Op een gegeven moment, zit Henri Osewoudt opgesloten in een kamer. Het is er donker, want de lichten mogen niet aan en er is ook geen raam. Maar ook de kamer waar foto's Osewoudt foto's ontwikkelt, is donker.
Vrijwel alle kamers waar Osewoudt zijn werk doet (behalve de sigarenwinkel is het dus donker). En het is dus ook eigenlijk 'De donkere kamer van Osewoudt'. Maar omdat dit gelijk het boek verraadt, hebben ze een andere naam bedacht: Damokles, en ik denk dat dat betekent dat iemand waanbeelden ziet en psychisch niet in orde is. 

Lofrede

'De donkere kamer van Damokles' vind ik een erg spannend boek om te lezen. 

Dit vind ik, ten eerste omdat sommige tekens, zoals 'inhalen verboden', vaak worden herhaald en in een ander lettertype staan. Dit geeft aan dat het toch wel belangrijk is in het boek. Maar je weet niet waarom en dat wordt later in het boek ook niet duidelijk gemaakt. Je wordt er dus erg nieuwsgierig naar. En je wilt graag door lezen. Dit heeft de schrijver goed gedaan, hij weet dus de aandacht te wekken.

Bovendien omdat ik het fijn vind als er spanning zit in een boek. Dat zit duidelijk in dit boek, bijvoorbeeld als Osewoudt op de vlucht slaat of als hij mensen moet vermoorden.

Ten slotte vind ik dat Willem Frederik Hermans een hele goede keuze heeft gemaakt om te schrijven over Dorbeck. Sommige mensen denken namelijk dat hij een illusie is en anderen denken weer dat hij werkelijkheid is. Dit kan discussies tussen mensen veroorzaken, dus zo blijft zijn boek besproken. En hij heeft het zo geschreven, dat het niet helemaal duidelijk wordt voor de lezer, of Dorbeck een illusie is of niet. Want er is wel een psychiater aan bod gekomen, maar Osewoudt blijft volhouden dat hij bestaat en er ligt ook een pak in de tuin. Van wie zou die anders moeten zijn. Dat de foto's waar Dorbeck op staat niet kunnen worden ontwikkeld, kan gewoon toeval zijn. Het hoeft niet te betekenen dat hij niet bestaat, het kan ook gewoon zo zijn dat er een foutje was.

De Vliegeraar van Khaled Hosseini

Eerst was ik van plan het boek ‘Zomerhuis met zwembad’ van Herman Koch te lezen, maar ik kon dit boek niet vinden in de mediatheek en bibliotheek. Ik had van veel mensen gehoord dat ‘De vliegeraar’ en heel goed, spannend en zielig boek is. Toen ben ik op het internet recensies gaan lezen en deze zagen er erg goed uit. De beschrijvingen van de hoofdpersonen en samenvattingen van het boek, hebben mij overgehaald om dit boek te lezen. 

Samenvatting
Amir woont met Baba, Ali en Hassan in Afghanistan. Baba is een goede man. Amir voelt een druk, omdat anderen verwachten dat hij net zo wordt als Baba en hij is jaloers op Hassan.
Later winnen Hassan en Amir een vliegerwedstrijd. Hassan wordt verkracht als hij de vlieger heeft gevonden. Amir ziet het, maar doet niks. Hassan en Ali gaan het huis uit.
Een paar jaar later begint de oorlog. Amir en Baba gaan naar Amerika. Amir trouwt en Baba overlijdt aan kanker. Dan gaat Amir naar Afghanistan en krijgt te horen dat Hassan en zijn vrouw vermoord zijn en dat hij Sohrab (hun zoon) moet redden. Amir vecht letterlijk voor Sohrab, hij ligt in het ziekenhuis en Sohrab deed een mislukte poging tot zelfmoord. Daarna gaan ze naar Amerika.  

Thema

Het belangrijkste thema in het boek is vriendschap. Hiervan heb ik twee voorbeelden:

• ‘Ik draaide me om en stond oog in oog met Hassans katapult. Hassan had het brede elastiek    helemaal naar achteren getrokken. In de holte zat een steen ter grootte van een walnoot’ (pagina 42). Voor dit gebeurt komen Hassan en Amir Assef en zijn twee vrienden tegen. Assef wilt Amir met de ijzeren boksbeugel slaan, omdat hij met Hassan, een Hazara, omgaat. Hassan pikt dit niet, omdat hij Amir als zijn beste vriend beschouwd, en besluit te dreigen met zijn katapult. Hij komt dus op voor zijn vriend. Ik heb dit stukje uitgekozen, omdat het een belangrijke gebeurtenis blijft in de rest van het boek.
• ``Voor jou doe ik alles,’ hoorde ik mezelf zeggen’ (pagina 345). Hier zijn Amir en Sohrab aan het vliegeren. Het is de eerste keer, na Sohrabs poging tot zelfmoord, dat ze weer met elkaar praten. Amir zegt dit om het proberen goed te maken. Hij is van plan voor Sohrab achter de vlieger aan te gaan, ze hebben namelijk net de laatste vlieger doorgesneden (vliegerwedstrijd). Deze zin heb ik gekozen, omdat ik het mooi vind dat Amir alles doet voor Sohrab, want vrienden horen alles voor elkaar te doen.

PersonageHet belangrijkste personage in het boek is Amir. Het is een man die zijn levensloop vertelt, op zo’n manier dat het lijkt alsof alles nu aan de gang is. Hij was altijd erg jaloers en kon ook gemeen zijn. Zo ging hij alleen met Hassan om als behalve de familie, niemand anders erbij was, omdat hij een Hazara was. Nadat Hassan en Ali het huis verlieten, leerde Amir zijn lesje. Hij kreeg door dat alle problemen ontstonden vanwege hem en hij voelde zich heel er schuldig tegenover iedereen, vooral tegenover Hassan. Later in het boek maakt hij het wel goed. Hij adopteert Sohrab, de zoon van Hassan, namelijk.
Aan de ene kant begrijp ik het gedrag van Amir wel. Want ik zou ook niet weten hoe ik zou moeten reageren als mijn beste vriend verkracht zou worden door een groep oudere, gewapende jongens. Ik zou denk ik ook bang zijn en later een schuldgevoel krijgen. Maar je bent nog klein, dus dat vind ik ook niet zo gek. Maar aan de andere kant begrijp ik zijn gedrag niet. Hij speelt namelijk alleen met Hassan zonder omstanders, omdat hij een Hazara is. Ik vind dit eigenlijk discriminatie. Hassan deed in het boek namelijk altijd heel aardig tegen Amir en hij kwam altijd voor hem op, maar Amir was heel anders tegenover Hassan. Ook was Amir altijd heel jaloers op Hassan en dwong hij hem soms dingen te doen. Dat vind ik gewoon te ver gaan.
Zelf zou ik dus ook nooit met zo iemand als hem bevriend kunnen zijn, omdat hij eigenlijk alleen maar aan zich zelf denkt. Zo liegt hij dat Hassan iets van hem heeft gestolen, waarop Ali besluit het huis uit te gaan. Baba is dan heel erg verdrietig. Zo iets zou ik zelf nooit doen. Ook maakt hij steeds beloftes en dan komt hij ze uiteindelijk toch niet na. Zoals wanneer hij Sohrab belooft dat hij nooit meer van zijn leven naar een weeshuis moet, maar uiteindelijk vertelt hij hem toch dat hij naar een weeshuis moet.

Dit is een foto van Hassan en Amir die meedoen aan een vliegerwedstrijd.

Taalgebruik

In het boek worden af en toe Afghaanse woorden gebruikt. Soms vind ik dit wel irritant, want dan staat de betekenis niet in de zin erachter en dan moet ik het achterin het boek op zoeken. Er staat namelijk een woordenlijst achterin het boek. Dan vergeet ik weer bij welke zin ik ben en dan moet ik weer zoeken en dat irriteert me echt. Op pagina 323 is een goed voorbeeld: ‘Ik zal namaz doen, ik zal zakat doen.’ Dan staat er niet bij wat namaz en zakat betekenen, dan moet je dat opzoeken. Ook staan er soms Afghaanse woorden in de tekst, maar dan staat de betekenis niet in de tekst en ook niet in de woordenlijst achterin het boek.

Stemming
Tijdens het lezen van het boek was ik afwisselend verdrietig, blij en boos. De schrijver heeft het boek namelijk op zo’n manier geschreven dat je echt meeleeft met de personages. Soms dacht ik wel is zo van: ‘Hoe kun je nou liegen dat Hassan van je heeft gestolen?!’. En toen kreeg ik echt een boos gevoel van binnen. Dan lees je verder en dan zie je dat Ali en Hassan het huis uitgaan, waardoor Baba moet huilen. Toen kreeg ik hetzelfde gevoel als Baba, ik vond het echt heel zielig voor hem en tegelijkertijd was ik boos op Amir.

BoodschapIk denk dat de schrijver de lezers wilt bijbrengen hoe belangrijk vriendschap is. Van dit boek heb ik zeker kennis opgedaan, ik wist wel dat de situatie in Afghanistan erg was, maar niet zo erg. Zo wist ik namelijk niet dat er een volk (de Hazara’s) werd ‘afgemaakt’ en dat vind ik best wel heftig.

Overeenkomsten en verschillen
In de eerste periode las ik het boek ‘Het diner’ van Herman Koch en in de tweede periode las ik het boek ‘De donkere kamer van Damokles’ van Willem Frederik Hermans. In alle drie de boeken zit veel spanning. Ook worden in alle boeken wel mensen vermoord. Onbewust kies ik dus blijkbaar elke keer boeken met veel spanning en moorden. De schrijftaal van ‘Het diner’ en ‘De vliegeraar’ is allebei een beetje hetzelfde. Het is allemaal al gebeurd, het wordt verteld vanuit het verleden. Ook zijn de boeken niet raadselachtig. Daarentegen is ‘De donkere kamer van Damokles’ wel een boek vol raadsels en wordt het in de tegenwoordige tijd verteld.
Het fijnste vind ik het om een boek te lezen dat niet in de tegenwoordige tijd wordt verteld, want naar mijn ervaringen zijn die boeken het minst raadselachtig en ik hou niet zo van raadsels.

Ik heb deze foto gekozen, omdat het vriendschap weer geeft en vriendschap is het belangrijkste thema in het boek.

Vragen aan de lezer

1. Toen Hassan werd verkracht, zou je dan, ondanks dat je heel bang bent, er wat van zeggen, voor hem opkomen, of iemand waarschuwen?
2.  Nadat je mijn boekverslag hebt gelezen, heb je toen gedacht aan hoe jouw vrienden zijn? Of jouw vrienden wel jouw échte vrienden zijn, en niet zoals Amir, dat ze je laten vallen en hun beloftes niet nakomen?

Tirza

In een recensie had ik gelezen dat Tirza en Jörgen een erg goede band hebben en het leek mij dus frappant
dat Tirza niets van zich liet horen toen ze in Afrika was. Ik wilde weten wat hier de achterliggende reden van was en daarom besloot ik dit boek te lezen.
Zie hier een samenvatting van het boek en hier een recensie.


Mening:
Het boek is erg langdradig geschreven en soms worden er ook moeilijke woorden gebruikt.
De eerste 300 bladzijden gaan namelijk alleen maar over wie Hofmeester is en over waarom zijn vrouw is teruggekomen. Ik vind dat de auteur dit veel korter had kunnen beschrijven, want naar mijn mening maakte dit het boek saai. Echter is het wel een goed boek met een sterke verhaallijn.
Aan het einde, als Hofmeesters dochter naar Afrika vertrekt, wordt het boek al veel spannender en leuker. Er kwamen steeds vragen in me op, zoals: 'Waarom neemt hij die Kaisa mee naar zijn hotelkamer?' of 'Hoezo gaat hij niet naar de Nederlandse Ambassade toe?'.
Toen hij vanaf Tirza's account een mailtje naar zichzelf stuurde, begon het verhaal voor mij al wat duidelijker te worden. Ik kreeg het idee dat hij iets te maken had met de verdwijning van Tirza en Choukri.
Het blijft voor mij onduidelijk of Hofmeester, Tirza en Choukri nou heeft vermoord of niet, want hij zegt op de één na laatste bladzijde dat hij Tirza hoort.
Als je van echte literaire boeken met een goede verhaallijn houdt, is dit boek een echte aanrader!

Karakter

Karakter gaat over een jongeman, genaamd Katadreuffe. Toen zijn moeder zwanger van hem was, was zij ongehuwd. De man van wie zij zwanger was, Dreverhaven, had zij in de steek gelaten. Ze wilde geen contact meer met hem en ze wilde ook geen financiële steun. Toen Katadreuffe werd geboren, kreeg hij de achternaam van zijn moeder. Dit kon soms voor problemen zorgen, omdat het in die tijd normaal was dat je de achternaam van je vader droeg. Katadreuffe wist een lange tijd niet wie zijn biologische vader was. Ze hadden maar weinig geld, dus moest Katadreuffe zelf ook al vroeg werken. Toen hij bij een sigarenwinkel werkte, verklaarde zijn vader die winkel failliet. Dreverhaven wilde hem namelijk harder maken. Katadreuffe moet al zijn spullen verkopen en gaat weer bij zijn moeder wonen. Hij kan het op een gegeven moment niet meer goed vinden met zijn moeder. Als hij in contact komt met een curator, Mr. De Gankelaar, krijgt hij een baantje op het advocatenkantoor van meneer Stroomkoning. Hij werkt daar als bediende. Hij gaat dan weer op zich zelf wonen en volgt een studie. Hij wil heel graag advocaat worden en hij voert zijn baantje dus extra goed uit. Dreverhaven wilt echter niet dat hij advocaat wordt en werkt hem daarom tegen. Aan het einde van het boek, als zijn moeder is overleden, blijkt dat zijn vader elke maand geld naar haar overmaakte. Katadreuffe krijgt dit geld dan en zijn vader vertelt hem dat hij hem tegenwerkte omdat hij hem hard wilde maken.

De schrijver van het boek, F. Bordewijk, is geboren op 10 oktober 1884 in Den Haag. Toen hij werd geboren, heette hij Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emil Bordewijk. Omdat dit te lang was, liet hij dit wijzigen naar Ferdinand Bordewijk. Hij studeerde rechten aan de Rijksuniversiteit te Leiden en werd advocaat. In 1914 trouwt hij met Johanna S.H. Roepman en zij krijgen een zoon en een dochter. Johanna is bekend als componiste. Onder het pseudoniem Ton Ven, schrijft hij in 1916 de gedichtbundel Paddenstoelen. Door het bombardement in 1940, waren zijn bezittingen vernield en moest hij verhuizen. Tijdens de Tweede Wereld Oorlog, schreef hij vooral literaire kritieken in het Utrechts Nieuwsblad. Later begon hij met het schrijven van romans en novellen. In 1953 ontving hij de P.C. Hooft-prijs voor Studiën in volksstructuur en De doopvont. In 1965 overleed hij in zijn geboortestad.

Het boek is geschreven tussen de twee Wereld Oorlogen in. In die tijd was het normaal dat de man werkte en dat de vrouw thuis voor het huishouden en de kinderen zorgde. Het was vanzelfsprekend dat zwangere vrouwen getrouwd waren en niet zouden scheiden. Men ging er dus ook vanuit dat de gebaarde kinderen de achternaam van hun vader droegen. Je kunt goed zien dat het boek in deze tijd is geschreven.

Geachte J. Katadreuffe,                                                                                       Zeist, den 9 januari 1940

Ik ben op de hoogte van uw situatie. U kunt geen advocaat worden, omdat het taboe is dat u uw moeders achternaam draagt. Hier zijn een aantal vrienden van mij en ik het niet mee eens. Wij zijn van mening dat u een eerlijke kans verdient. Het is niet uw fout dat uw moeder ongehuwd was toen zij zwanger van u was.

Zoals u misschien al weet, verheerlijk ik de hartstochtelijk levende, wilskrachtige persoonlijkheid. Ook u heeft deze persoonlijkheid. U blijft proberen advocaat te worden. U volgt zelfs een zelfstudie. Mijn kamerraden en ik hebben hier veel respect voor. Sinds korte tijd ben ik tegen het fascisme. Niet alleen op grote schaal, maar ook op kleine schaal, zoals bij u het geval is.

Graag wil ik u helpen met uw droom werkelijkheid te maken. Ik wil u financieel steunen, zodat u uw schulden kunt aflossen en een nieuwe start kunt maken. Aangezien ik veel macht heb, zou ik een betoog kunnen schrijven over uw situatie en dat u een beter leven verdient. Hopelijk zullen velen het lezen en u vervolgens helpen. U verdient namelijk zoveel beter dan elke keer failliet te gaan.

Dit alles is op één voorwaarde. Als u eenmaal advocaat bent geworden en ik kom in de problemen, dan wil ik dat u er alles voor doet dat ik niet in de problemen kom. Graag wil ik ook dat u het goed maakt met uw moeder.

Hoogachtend,
Hendrik Marsman

Geachte heer Bram Moszkowicz,                                                           Rotterdam, den 16 mei 1938

Mijn naam is Jacob Katadreuffe. Ik ben opgegroeid bij mijn moeder en draag ook haar achternaam. Tot kort geleden had ik geen idee wie mijn biologische vader was. Sinds ik op het advocatenkantoor werk waar hij ook werkt, heb ik zo nu en dan contact met hem. Ik heb het gevoel alsof hij mij haat. Hij probeert mijn kansen die het leven mij toewerpt, namelijk elke keer te verpesten. Hij werkt mij constant tegen. Dankzij hem ben ik al eens failliet geweest en zit ik in de financiële schulden. Ik zou graag advocaat willen worden, maar dit is onmogelijk. Velen weten namelijk dat mijn moeder ongehuwd was toen zij van mij zwanger was. Dus ben ik net als haar een schande. Mijn moeder wilde perse geen contact met mijn vader toen zij van mij zwanger was. Ik denk dat mijn vader uit wraak daarvan mij nu probeert tegen te werken. Dit doet mij veel pijn.

Als ik zo’n honderd jaar later was geboren, zou ik mijn dromen werkelijkheid kunnen maken. Ik had mijn kansen dan kunnen grijpen en ik zou niet worden tegengewerkt door mijn vader. Mannen en vrouwen zijn dan namelijk gelijk en het zou dus geen schande zijn dat ik de achternaam van mijn moeder zou dragen. Als een getrouwd koppel zou scheiden, zouden mensen niet meer raar opkijken. Ook zal men je waarschijnlijk geen hoer noemen als je ongehuwd kinderen krijgt. Ik verlang ernaar om in een wereld te leven waarin man en vrouw gelijk zijn. Ik zou dan gewoon advocaat kunnen worden, ongeacht mijn achternaam. Men zou niet meer naar mijn milieu kijken, maar zou mij appreciëren zoals ik ben. Net als u zou ik dan een beroemd advocaat kunnen zijn.

Hoogachtend,
Jacob Katadreuffe

Indische duinen

Indische duinen gaat over een half-Indonesisch gezin dat tijdens de Tweede Wereld Oorlog in Indonesië heeft geleefd. Tijdens de oorlog is de vader van de drie half-Indische meisjes overleden. De moeder van de meisjes wilt terug naar haar vaderland: Nederland. Nadat de oorlog is afgelopen gaan zij per schip naar Nederland. Moeder leert een man, Justin, en zij krijgen een relatie. Eenmaal in Nederland wordt hun zoon geboren. Aangezien Justin en moeder beiden vol Nederlands zijn, is hun zoon ook helemaal Nederlands. Wanneer hun zoon tien jaar oud is, overlijdt zijn vader. Hij mag zijn vader niet bezoeken van zijn moeder, want daar is hij nog te jong voor. Zesenveertig jaar later overlijdt zijn halfzuster, Ada, aan kanker. Zijn andere halfzus, Saskia, verzorgde haar goed voor haar overlijden, zij was namelijk verpleegster. Saskia en hij krijgen een steeds sterkere band en worden beter bevriend. Dan krijgt hij te horen dat zijn oudste zus, Jana, ook zal overlijden. Zij was een tweede moeder voor hem, maar hij heeft haar nooit erg aardig gevonden. Hij vond dat ze zijn vader af had gepakt. Eerst wilt hij niet naar Canada, waar zij woont, maar later gaat hij toch. Hier wordt zijn relatie met Saskia weer slechter. Tegelijkertijd wil hij dat de zoon van Ada bij hem komt wonen.

Indische duinen is een zeer goed, literair boek. Alle gebeurtenissen zijn goed beschreven, waardoor je je als lezer echt kon inleven in het verhaal. Door Jennifers Indonesische achtergrond en de gebeurtenissen in haar familie, vond ze het een zeer interessante lectuur. Sommige gebeurtenissen kwamen haar bekend voor en dat vond zij erg leuk. In het boek werden veel Indonesische woorden gebruikt die zij al kende, hierdoor hoefde ze deze woorden niet te vertalen en was het boek voor haar gemakkelijker te lezen. Het boek kent vele goede aspecten, maar we zijn er beiden mee eens dat het door de nauwkeurige beschrijving soms wat langdradig kan worden.

Allereerst is Indische duinen op structureel niveau een zeer goed boek, vanwege de flashbacks, deze maken het verhaal soms langdradig, maar ze zijn zeker wel van belang. In de flashbacks is veel informatie uit de jeugd van de hoofdpersoon aanwezig. Deze informatie is handig om te weten, want dan begrijp je zijn houding tegenover zijn zusters en moeder wat beter. Jennifer vindt dat doordat de schrijver Indische woorden heeft verwerkt in het verhaal, je al snel in de goede sfeer komt. Eva vindt dit echter niet, omdat zij de woorden niet kent en voor haar wordt het boek juist lastiger. Het boek is gedetailleerd geschreven, wat ervoor zorgt dat je je goed kunt inleven in het verhaal en dat je het boek al snel leuk en spannend vindt.

Doordat de gebeurtenissen en de omgeving goed zijn omschreven, krijg je een realistisch beeld van hoe het verhaal is verlopen. Van Dis heeft de omgeving, zijn gedachten en de gebeurtenissen heel gedetailleerd beschreven. Dit maakte het verhaal af en toe langdradig, maar dit was grotendeels fijn. Hierdoor kon je zijn gedachten goed begrijpen. In deze lectuur komen geen leugens voor, alle gebeurtenissen zijn waar gebeurd. De schrijver beschrijft in dit boek zijn eigen leven. Zo is in het echt van Dis zijn vader ook overleden toen hij tien jaar was en ook twee van zijn zussen zijn overleden. De personen heeft hij in het boek alleen een andere naam gegeven. Doordat de schrijver zijn eigen leven heeft beschreven, komt het boek heel realistisch over en dat vinden wij nou zo mooi aan dit boek.

De hoofdpersoon had een ongelukkige jeugd, hij was verlamd en werd zes dagen in de week door zijn vader geslagen. Toen hij tien jaar was, was zijn vader overleden, hoewel hij door zijn vader geslagen werd, vind je het toch zielig voor hem. Het boek wekt dus emotionele spanning op. Dit heeft de schrijver heel goed gedaan. Als de hoofdpersoon ouder is, denkt de lezer al gauw dat hij gelukkiger zal worden, maar als dan ook nog eens twee van zijn drie halfzussen overlijden, krijg je nog meer medelijden met hem. Het feit dat je als lezer niet weet hoe de hoofdpersoon heet, wekt kritische spanning op. Door de ontbrekende naam, weet je als lezer niet of het echt een autobiografie is of dat het toch een fictief verhaal is.

De historische achtergrond (Nederlands-Indië) van het verhaal is erg interessant en maakt het boek realistisch. Nederlands-Indië is een voormalige kolonie van Nederland en iedereen weet dus wel iets van het onderwerp af. De schrijver beschrijft kleine stukken van de Tweede Wereld Oorlog in Nederlands-Indië, hoe de mensen na de oorlog daar leefden en de bootreis. Er zullen veel lezers zijn die zich kunnen identificeren met de hoofdpersoon.

De schrijver is erg vernieuwend. Zo heeft de schrijver in zijn boek veel Indonesische woorden gebruikt. Dit maakt hem origineel, want niet veel schrijvers doen dit. Dit stlistische punt (het gebruik van Indonesische woorden) is erg van belang. Zo kan de lezer zich namelijk meer in het verhaal inleven en lijkt het verhaal realistischer. Voor de lezer die geen Indonesisch spreekt, kan dit het verhaal vertragen, want sommige woorden zijn belangrijk om te kennen. Het is duidelijk dat de schrijver de intentie had om de lezer te amuseren en te informeren over zijn leven.

Kortom, wij vinden Indische duinen zeer goed, literair boek. Doordat de schrijver zijn boek heeft gebaseerd op zijn eigen jeugd en doordat het emotionele spanning opwekt, kan de lezer zich goed inleven in het verhaal. Het is een echte aanrader voor mensen die houden van realistische boeken en ook voor mensen met een Indonesische achtergrond. Zij zullen het namelijk leuk vinden dat hun cultuur en taal er deels in wordt beschreven.